Rozwód – część pierwsza.
Rozwód jest jedną z form ustania małżeństwa przewidzianych przez kodeks rodzinny i opiekuńczy. Jego orzeczenie niesie ze sobą bardzo poważne konsekwencje.
Skutkami orzeczenia rozwodu są m.in.:
– powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami,
– ustanie obowiązku wspólnego decydowania o sprawach rodziny, jak i obowiązku przyczyniania się do zaspokajania jej potrzeb,
– wyłączenie domniemania pochodzenia dziecka od męża matki,
– odsunięcie małżonka spadkodawcy od dziedziczenia ustawowego.
Czy rozwód jest zawsze dopuszczalny?
Odpowiedź na to pytanie jest niestety przecząca. Małżonkowie nie mają w tej kwestii pełnej swobody, istnieją bowiem tzw. pozytywne i negatywne przesłanki rozwodu. Oznacza to, że aby rozwód był dopuszczalny muszą zachodzić pozytywne przesłanki orzeczenia rozwodu i jednocześnie nie mogą być spełnione przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu.
Przesłanką pozytywną orzeczenia rozwodu jest zupełny i trwały rozkład pożycia.
Wspomniane okoliczności muszą wystąpić łącznie. Jeżeli rozkład pożycia będzie tylko zupełny, nie będąc zarazem trwałym albo jeśli będzie trwały lecz niezupełny sąd nie orzeknie rozwodu.
Pojęcia te mogą wydawać się nieco enigmatyczne ale ich wyjaśnieniu pomóc może bardzo bogaty dorobek orzecznictwa i doktryny. I tak dla przykładu można uznać, że rozkład pożycia jest trwały, jeżeli ustały wszystkie więzi łączące małżonków, zupełny zaś jeżeli te więzi ustały na tyle dawno, że wedle zasad doświadczenia życiowego powrót małżonków do wspólnego pożycia nie nastąpi, zupełny natomiast jeżeli między małżonkami brak jest jakiejkolwiek więzi duchowej, fizycznej, gospodarczej i jakiejkolwiek innej.
Co ciekawe sąd rozpoznając sprawę o rozwód, nawet gdy strony zgodnie domagają się zaniechania orzekania o winie, powinien wyjaśnić jakie okoliczności doprowadziły do rozkładu pożycia.
Warto też zauważyć, że sprawa o rozwód w pierwszej instancji rozpoznawana jest w specyficznym składzie tj. jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników (vide art. 47 § 2 pkt. 2 lit. a k.p.c.)
Przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu.
Poza przesłanką pozytywną orzeczenia rozwodu art. 56 k.r.o. wymienia także przesłanki negatywne. Pomimo więc tego, iż nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia rozwód nie jest dopuszczalny jeżeli:
– wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
a także, gdy:
– żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Tak naprawdę dzisiejszy artykuł to zaledwie mały wstęp – rozwód to naprawdę skomplikowany proces. W dalszych częściach artykułu starać się będę możliwie go wam przybliżyć.
Linki:
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640090059
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640430296